Najczęściej zadawane pytania dotyczące rozporządzenia "sklepikowego"

W związku z licznymi zapytaniami do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach publikujemy najczęściej zadawane pytania:

1.Czy jest okres przejściowy dla ajentów sklepików i szkolnych stołówek na dostosowanie do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach?. Odpowiedź: Rozporządzenie, do którego wydania został zobligowany Minister Zdrowia weszło w życie, podobnie jak ustawa, dnia 1 września 2015 r., ustawodawca nie przewidział bowiem okresu przejściowego zarówno w przypadku samej ustawy, jak i rozporządzenia. Kwestie te leżą poza zakresem kompetencji Ministra Zdrowia.

2.Gdzie można znaleźć przedmiotowe rozporządzenie? Odpowiedź: Rozporządzenie dostępne jest pod adresem: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2015/1256/1

3.Jakich placówek dotyczy ww. rozporządzenie? Odpowiedź: Rozporządzenie dotyczy przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, a także placówek systemu oświaty, o których mowa w art. 2 pkt 3,5 i 7 z ustawy z dnia 7 września 1991r o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz 2572, z późn. zm.) tj.:1) szkół:a) podstawowych, w tym: specjalnych, integracyjnych, z oddziałami integracyjnymi i sportowymi, sportowych i mistrzostwa sportowego,

b) gimnazjów, w tym: specjalnych, integracyjnych, dwujęzycznych, z oddziałami integracyjnymi, dwujęzycznymi, sportowymi i przysposabiającymi do pracy, sportowe i mistrzostwa sportowego,

c) ponadgimnazjalnych, w tym: specjalnych, integracyjnych, dwujęzycznych, z oddziałami integracyjnymi, dwujęzycznymi i sportowymi, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze i leśne,

d) artystycznych;

2) placówek oświatowo-wychowawczych, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego;

3) placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.

4.Jaka jest wysokość kary za nieprzestrzeganie ww. aktu prawnego? Odpowiedź: Osoby nie stosujące się do rozporządzenia podlegają karze pieniężnej w wysokości do 5000zł, nie mniej niż 1000zł.

5.Kto jest odpowiedzialny za kontrolę? Odpowiedź: Kontrole przeprowadza inspekcja sanitarna.

6.Czy kanapki i tosty mogą być podawane na ciepło? Odpowiedź: Kanapki i tosty mogą być podawane na ciepło, jeżeli produkty wykorzystane do ich przygotowania spełniają wymogi rozporządzenia.

7.Czy można sprzedawać napoje? Odpowiedź: Płyny dopuszczone do sprzedaży to: soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne, woda mineralna nisko i średniozmineralizowana, woda źródlana, woda stołowa, a także herbata, napary owocowe oraz kawa zbożowa.

8.Czy dozwolone jest słodzenie stewią i ksylitolem? Odpowiedź: Zgodnie z przedmiotowym rozporządzeniem nie możemy używać substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008 tj.:E 420 Sorbitole E 421 Mannitol E 950 Acesulfam K E 951 Aspartam E 952 Cyklaminiany E 953 Izomalt E 954 Sacharyny E 955 Sukraloza E 957 Taumatyna E 959 Neohesperydyna DC E 960 Glikozydy stewiolowe E 961 Neotam E 962 Sól aspartamu i acesulfamu E 964 Syrop poliglucitolowy E 965 Maltitole E 966 Laktitol E 967 Ksylitol E 968 Erytrytol E 969 Adwantam

9.Czy można sprzedawać kanapki z białych kajzerek? Odpowiedź: Nie mogą być sprzedawane kanapki z „białych" kajzerek. W myśl rozporządzenia kanapki mogą być przygotowywane z pieczywa razowego lub pełnoziarnistego: żytniego, pszennego, mieszanego lub pieczywa bezglutenowego

10.Czy można sprzedawać kawę naturalną w automatach? Odpowiedź: W automatach może być sprzedawana:

1) herbata, w tym z: owocami, mlekiem lub napojami zastępującymi mleko, czyli napojem: sojowym, ryżowym, owsianym, kukurydzianym, gryczanym, orzechowym lub migdałowym,

2) napary owocowe z naturalnym aromatem, w tym z owocami,

3) kawa zbożowa, w tym z: mlekiem lub napojami zastępującymi mleko, czyli napojem: sojowym, ryżowym, owsianym, kukurydzianym, gryczanym, orzechowym lub migdałowym. Należy pamiętać, że ww. napoje można dosłodzić wyłącznie naturalnym miodem pszczelim.

11.Czy można słodzić kompot? Odpowiedź: Zgodnie z wymogami zawartymi w przedmiotowym rozporządzeniu – kompot owocowy bez dodatku cukrów i substancji słodzących.

12.Czy można używać małych ilości soli? Odpowiedź: W grupach produktów żywnościowych wymienionych w rozporządzeniu, dla których zdefiniowano kryterium „bez dodatku soli" – dosalanie jest zabronione. Nie rekomenduje się dosalania potraw (po procesie przygotowania posiłku), z uwagi na obecność sodu w naturalnych, nieprzetworzonych produktach.

W procesie przygotowywania posiłków (wszystkich) rekomendowane jest używanie soli sodowo-potasowej. W żywieniu zbiorowym należy uwzględnić, że dzienne spożycie soli powinno wynosić nie więcej niż 5 g. Do przygotowywania posiłków i w procesie po przygotowaniu dozwolone jest używanie ziół lub przypraw świeżych lub suszonych bez dodatku soli.

Nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia -uwagi.

UWAGA!

Minister Edukacji Narodowej prosi o zgłaszanie informacji czy nowe przepisy powodują istotne przeszkody w funkcjonowaniu stołówek szkolnych i przedszkolnych oraz sklepików. Wszelkie wiadomości należy przesyłać do 30 września na adres właściwego kuratorium oświaty.

Sezon na winogrona.

W winogronach jest aż 81 proc. wody i stąd tak wspaniale gaszą pragnienie. Jest w nich tez sporo potasu, który wzmacnia mięśnie twarzy, a więc wygładza zmarszczki i zapobiega obwisaniu podbródka. Reguluje również pracę serca i układu krwionośnego.

W winogronach są też inne ważne dla naszego organizmu pierwiastki: fosfor, (budulec kości, zębów; poprawia też pracę mózgu dostarczając mu energii), wapń, magnez, chlor. Te ostatnie korzystnie wpływają a system nerwowy.

Nic więc dziwnego, że winogrona zawsze zalecano chorym na serce i nerwusom. W winogronach znajdujemy też sporo witaminy A (korzystnie wpływającej na oczy) oraz witamin z grupy B, także łagodzących stres.

Winogrona powinno się jeść ze skórką i pestkami. Zawierają one bowiem bardzo cenny olej, który obniża poziom cholesterolu we krwi i działa podobno antynowotworowo, więc może warto go kupić i używać tylko na surowo.

Wykaz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty-nowe rozporządzenie 2015 r.

„Wykaz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty.

1. Środki spożywcze stosowane w żywieniu zbiorowym dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty dobiera się w taki sposób, aby:

1) na całodzienne żywienie składały się środki spożywcze pochodzące z różnych grup środków spożywczych;

2) posiłki (śniadanie, obiad, kolacja) zawierały produkty z następujących grup środków spożywczych: produkty zbożowe lub ziemniaki, warzywa lub owoce, mleko lub produkty mleczne, mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych, orzechy, nasiona, tłuszcze;

3) w przypadku całodziennego żywienia jadłospis obejmował nie mniej niż cztery posiłki;

4) w przedszkolu, w którym dziecko spędza co najmniej 8 godzin, posiłki pokrywały 70- 75% całodziennego zapotrzebowania na energię i obejmowały co najmniej trzy posiłki: śniadanie, obiad oraz podwieczorek;

5) obiad podawany w stołówce szkolnej dostarczał 30% całodziennego zapotrzebowania energetycznego, zgodnie z aktualnymi normami żywienia przy wyliczeniu średnioważonej normy dla danej grupy uczniów.

2. W żywieniu zbiorowym dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty stosuje się:

1) produkty zbożowe lub ziemniaki, przy czym:

a) zbożowe produkty śniadaniowe zawierają nie więcej niż 15g cukrów w lOOg produktu gotowego do spożycia,

b) o niskiej zawartości sodu/soli lub o obniżonej zawartości sodu/soli,

c) zawierają nie więcej niż lOg tłuszczu w lOOg produktu gotowego do spożycia,

d) jedna lub więcej porcji w śniadaniu, obiedzie, kolacji,

e) trzy lub więcej różnych produktów z tej kategorii środków spożywczych w posiłkach obiadowych w tygodniu,

f) nie więcej niż jedna porcja potrawy smażonej z tej kategorii środków spożywczych w tygodniu,

g) do smażenia jest używany olej roślinny rafinowany o zawartości kwasów jednonienasyconych powyżej 50% i zawartości kwasów wielonienasyconych poniżej 40%;

2) warzywa, przy czym:

a) surowe lub przetworzone,

b) bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008,

c) o niskiej zawartości sodu/soli lub o obniżonej zawartości sodu/soli, z wyłączeniem produktów poddanych naturalnej fermentacji mlekowej, takich jak: kwaszona kapusta, kwaszone ogórki,

d) w przypadku warzyw suszonych: bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008, soli, tłuszczu,

e) jedna lub więcej porcji warzyw każdego dnia w posiłku obiadowym,

f) trzy lub więcej porcji surowych warzyw w posiłkach obiadowych w tygodniu,

g) trzy lub więcej różnych warzyw w posiłkach obiadowych w tygodniu;

3) owoce, przy czym:

a) surowe lub przetworzone,

b) bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008,

c) w przypadku owoców suszonych: bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008, soli, tłuszczu,

d) porcja owoców każdego dnia w posiłku obiadowym,

e) trzy lub więcej różnych owoców w posiłkach obiadowych w tygodniu;

4) warzywa lub owoce, przy czym:

a) w żywieniu całodziennym podaje się pięć porcji warzyw lub owoców, jedna porcja może być zastąpiona przez sok w porcji nieprzekraczającej 200ml,

b) dodatek warzyw lub owoców w każdym posiłku każdego dnia w żywieniu przedszkolnym i całodziennym;

5) mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych, orzechy i inne nasiona, przy czym:

a) w przypadku orzechów i nasion: bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008, soli, tłuszczu,

b) jedna lub więcej porcji żywności z tej kategorii środków spożywczych każdego dnia,

c) porcja ryby co najmniej raz w tygodniu,

d) do smażenia jest używany olej roślinny rafinowany o zawartości kwasów jednonienasyconych powyżej 50% i zawartości kwasów wielonienasyconych poniżej 40%,

e) nie więcej niż jedna porcja potrawy smażonej w ciągu tygodnia szkolnego od poniedziałku do piątku, a w żywieniu 7-dniowym nie więcej niż dwie porcje potrawy smażonej w tygodniu;

6) tłuszcze spożywcze;

7) mleko lub produkty mleczne, przy czym:

a) zawierają nie więcej niż lOg cukrów w lOOg/ml produktu gotowego do spożycia,

b) co najmniej dwie porcje mleka lub produktów mlecznych każdego dnia w żywieniu przedszkolnym i co najmniej trzy porcje w żywieniu całodziennym;

8) inne napoje:

a) woda, przy czym: naturalna woda mineralna, woda źródlana, woda stołowa, dostęp do świeżej wody pitnej, bez ograniczeń,

b) napoje zastępujące mleko, czyli napój: sojowy, ryżowy, owsiany, kukurydziany, gryczany, orzechowy, migdałowy, przy czym: bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008, o niskiej zawartości sodu/soli lub o obniżonej zawartości sodu/soli,

c) soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne, przy czym: w porcjach nieprzekraczających 200ml, bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008 w przypadku soków warzywnych i owocowo-warzywnych,o niskiej zawartości sodu/soli lub o obniżonej zawartości sodu/soli,

d) koktajle owocowe, warzywne, owocowo-warzywne na bazie mleka, napojów zastępujących mleko, czyli napój: sojowy, ryżowy, owsiany, kukurydziany, gryczany, orzechowy, migdałowy, produktów mlecznych lub produktów zastępujących produkty mleczne, zgodnych z ust. 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia,

e) napoje przygotowywane na miejscu bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008, przy czym: herbata – w tym z: owocami, mlekiem lub napojami zastępującymi mleko, czyli napój: sojowy, ryżowy, owsiany, kukurydziany, gryczany, orzechowy, migdałowy, miodem, napary owocowe – niearomatyzowane, w tym z: owocami, miodem, kawa zbożowa – w tym z: mlekiem lub napojami zastępującymi mleko, czyli napój: sojowy, ryżowy, owsiany, kukurydziany, gryczany, orzechowy, migdałowy, miodem, kakao naturalne – z: mlekiem lub napojami zastępującymi mleko, kompot owocowy,

f) bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008 oraz tauryny, guarany i kofeiny;

9. inne produkty, przy czym:

a) sól: w procesie przygotowania posiłku stosowana jest sól o obniżonej zawartości sodu (sodowo-potasowa), sól nie jest stosowana po procesie przygotowania posiłku, – w żywieniu zbiorowym należy uwzględnić, że dzienne spożycie soli powinno wynosić nie więcej niż 5g,

b) zioła lub przyprawy świeże lub suszone niezawierające sodu/soli,

c) zupy, sosy oraz potrawy sporządzane z naturalnych środków spożywczych bez użycia koncentratów spożywczych, z wyłączeniem koncentratów z naturalnych składników,

d) zawierają nie więcej niż lOg cukrów w lOOg/ml produktu gotowego do spożycia,

e) zawierają nie więcej niż lOg tłuszczu w lOOg/ml produktu gotowego do spożycia.”

Pestki słonecznika, zalety.

W nasionach słonecznika obok cennego białka znajduje się olej – od 35 do 60 proc. Dopiero na początku XVIII wieku w Anglii pojawił się pomysł (w Ameryce i Chinach znany i realizowany już od dawna) na tłoczenie tego niezwykle wartościowego, leczniczego i odżywczego tłuszczu. Zawiera on do 90 proc. zdrowych, nienasyconych kwasów tłuszczowych (w tym glicerydy kwasu linolowego) i więcej niż inne oleje witaminy E (zwanej witaminą młodości), a także A, z grupy B oraz witaminy K, F. Do tego minerały – wapń, potas i cynk, żelazo, miedź i inne, zbawiennie wpływające na skórę, włosy i paznokcie. Olej ten obniża poziom cholesterolu we krwi, zapobiegając powstawaniu chorób serca i miażdżycy, a dzięki zdolności do wiązania wolnych rodników – chroni także przed nowotworami. Poprawia koncentrację, pamięć, usprawnia myślenie. Zewnętrznie bywa używany do okładów na trudno gojące się rany, a także w niektórych chorobach skóry – na przykład łuszczycy.

Pestki i tłoczony z nich olej mają właściwości oczyszczające organizm – pomagają usunąć toksyny. Chłopcy i dziewczyny walczący z trądzikiem młodzieńczym i łojotokiem (także dziewczęta cierpiące przed menstruacją na ropne wypryski) mogą się pozbyć tych szpecących dolegliwości, zjadając około 80 g pestek dziennie. Nie muszą się przy tym obawiać, że utyją, bo olej słonecznikowy nie tuczy! W medycynie ludowej poleca się oczyszczające organizm i likwidujące stany zapalne żucie pestek, mieszanie ich ze śliną i wypluwanie, albo ssanie oleju przez 15–20 minut, a następnie wypluwanie. Po takim zabiegu należy starannie wypłukać usta. Pomaga to między innymi przy uporczywych bólach głowy, alergiach oraz paradontozie, poprawia stan skóry – sprawia, że staje się ona gładka, elastyczna i traci niezdrowy odcień szarości. Ponadto wybiela i wzmacnia zęby.

Zalety pestek słonecznika szybko odkryły Europejki i wzorem Indianek oraz Azjatek zaczęły ziarenka i tłoczony z nich tłuszcz używać do poprawiania urody. Takie kosmetyki działają na skórę oczyszczająco i regenerująco, łagodzą podrażnienia i chropowatości, wzmacniają włosy i paznokcie. Olej słonecznikowy jest doskonałym podkładem do masażu, sprawdza się jako odżywczy składnik kremów, maści i balsamów – między innymi tych łagodzących podrażnienia słoneczne. Stanowi także naturalny filtr przeciwsłoneczny, dlatego często wykorzystuje się go w kosmetykach chroniących skórę przed palącymi promieniami. A ze względu na zawartość witamin E oraz A działających przeciwzapalnie i chroniących naskórek, fitosteroli i fosfolipidów chroniących przed utratą wilgotności, nienasyconych kwasów tłuszczowych zapobiegających uszkodzeniom skóry i zwalczających odpowiedzialne za starzenie się wolne rodniki, często jest składnikiem preparatów odmładzających.

Zarówno pestki, jak i olej stosuje się w kuchni – nasiona są częstym i smacznym dodatkiem do sałatek, surówek, pieczywa. Olej także dosmacza wiele potraw, z tym że lepiej go używać na zimno, gdyż podgrzewany traci większość cennych dla zdrowia składników.

Co jeść by poprawić pracę mózgu i pamieć ?

Niedoceniana aronia.

Aronia do naszego kraju przybyła z Ameryki Północnej - okrężną drogą, bo poprzez Rosję i Skandynawię. Do Rosji została sprowadzona w pierwszej połowie XIX wieku jako eksponat biologiczny, głównie ze względu na walory dekoracyjne. Aronia to naprawdę twardy zawodnik: potrafi wytrzymać w temperaturze sięgającej nawet - 40 °C. Przystosuje się do różnych rodzajów gleb. Rośnie na sawannach, kamienistych urwiskach, piaszczystych polanach, a nawet na bagnach. Niegroźne jej nawet syberyjskie warunki. Kanadyjscy Indianie przypisywali jej magiczne siły, nazywając krwią natury. Wierzyli, że wspomaga płodność kobiet, a także... przywraca młodość. Jak się okazuje, wiele z tego okazało się bliskie prawdzie.

Aronia zawiera mnóstwo antyoksydantów, które neutralizują szkodliwe działanie sprzyjających starzeniu wolnych rodników. Największą rolę w tym procesie przypisuje się antocyjanom, naturalnym barwnikom obecnym także w innych czerwono- fioletowych owocach i warzywach m. in. winogronach, czarnych porzeczkach, wiśniach, żurawinie czy bakłażanach. Aronia jest rekordzistką, jeśli chodzi o zawartość tego barwnika i jego zdolności antyoksydacyjne - w 100 g jest go mniej więcej 0,5 g. Dzięki temu można jej przypisać liczne zalety dla zdrowia i urody. Jakie?

Atyocyjany zaliczające się do polifenoli, czyli dobroczynne związki występujące w roślinach zazwyczaj w obecności cukrów. Poza działaniem odmładzającym przypisuje się im także korzystne działanie na układ krążenia. Badania kliniczne pokazują, że przyczyniają się one do wzmocnienia naczyń krwionośnych oraz zwiększenia ich elastyczności, udrażniają przepływ krwi w naczyniach włosowatych, mają właściwości regulujące ciśnienie. Ze względu na te cechy zaleca się spożywanie owocu w różnych formach w profilaktyce nadciśnienia tętniczego, miażdżycy czy choroby niedokrwiennej serca, a także przy kruchych naczyniach krwionośnych.

Bogactwo antyoksydantów w owocu przeciwdziała nie tylko widocznemu gołym okiem starzeniu skóry, ale również degeneracji wszystkich narządów ciała, w tym naszego głównego centrum zarządzania - mózgu. Przyczynia się do zahamowania zmian w tym organie, które w miarę postępowania mogą prowadzić do pogorszenia funkcjonowania poznawczego (pamięci, koncentracji i uwagi), a nawet demencji.

Wspomina się także o pozytywnym wpływie aronii z całym dobrem jej inwentarza na wzrok, zwłaszcza zaś w kontekście ostrości widzenia, a także gojenie ran i wspomaganie naturalnej odporności.

To jednak nie wszystko co potrafi aronia. Za sprawą wspomnianych polifenoli działa ona również jak balsam na układ pokarmowy. One czuwają nad zachowaniem prawidłowego metabolizmu, regulują przemiany tłuszczów podczas trawienia, a nawet łagodzą dolegliwości w przypadku chorób wątroby i trzustki.

Jeżyny, same zalety.

Dojrzałe owoce zawierają duże pokłady witaminy C, prowitaminy A oraz witamin z grupy B (B1, B2, B6, B12). Spośród wszystkich owoców zawierają najwięcej witaminy E, która jest silnym przeciwutleniaczem i chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Jeżyny są także źródłem składników mineralnych (potasu, magnezu, wapnia i żelaza), które korzystnie wpływają na wiele procesów zachodzących w organizmie. Duża zawartość wapnia wzmacnia kości i zapobiega osteoporozie, dlatego jeżyny szczególnie zalecane są kobietom w okresie menopauzy. Dzięki obecności potasu i magnezu regulują ciśnienie krwi i wpływają pozytywnie na układ nerwowy.

Charakterystyczny ciemny kolor jeżyny zawdzięczają zawartości antocyjanów - naturalnych barwników, które działają przeciwzapalnie, wzmacniają naczynia krwionośne, niszczą wolne rodniki i są ważnym elementem profilaktyki przeciwnowotworowej. Poza tym jeżyny zawierają kwasy organiczne i flawonoidy. Owoce dostarczają także garbników i pektyn, które poprawiają działanie przewodu pokarmowego. Do tego jeżyny mają niski indeks glikemiczny i są niskokaloryczne - 100 gramów tych owoców to około 30 kalorii.

Jeżyny oprócz walorów smakowych mają również wysoką wartość leczniczą. W medycynie naturalnej stosuję się owoce, liście, młode pędy, płatki kwiatów i korzenie rośliny.

Jeżyny mają wiele właściwości zdrowotnych m.in.:

•wykazują działanie ściągające i antyseptyczne;

•przyspieszają przemianę materii;

•regulują pracę układu pokarmowego;

•działają moczopędnie;

•ułatwiają usuwanie z organizmu toksycznych związków;

•mają właściwości uspokajające;

•chronią wzrok przed szkodliwym działaniem promieniowania UV;

•hamują procesy starzenia się organizmu;

•zmniejszają ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe;

•wzmacniają układ odpornościowy;

•mają właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne;

•mają działanie wykrztuśne;

•sok z owoców działa przeciwgorączkowo.

Wywar z liści zalecany jest przy przeziębieniach i stanach gorączkowych, ponieważ udrażnia drogi oddechowe i działa napotnie. Ponadto liście jeżyn działają kojąco na skórę, pomagają w walce z wypryskami, liszajami i łagodzą oparzenia.